Oporność bakterii – co przyniesie nam przyszłość
Wywiad
Prof. Shingo Yamamoto jest ordynatorem oddziału urologii w Szpitalu Hyogo College of Medicine w Nishinomiya w Japonii. Jest także zastępcą dyrektora centrum transplantacji nerek. W wywiadzie przedstawia obecny stan wiedzy na temat oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w Japonii oraz przyszłe środki niezbędne do jej zwalczania.
Prof.Dr Shingo Yamamoto ostrzega przed gwałtownym wzrostem liczby opornych bakterii w Japonii. Wzrost taki miał miejsce w ciągu ostatniej dekady, ze szczególnym uwzględnieniem urologii. W Japonii są dwa szczepy opornych bakterii, które budzą najwięcej zmartwień u prof. Yamamoto – są to bakterie chinolonooporne oraz bakterie zdolne do syntezy beta-laktamaz o rozszerzonym spektrum (ESBL). Chinolony to antybiotyki o szerokim spektrum działania, które leczą typowe infekcje bakteryjne i wykazują coraz słabszą skuteczność w przypadku niepowikłanych infekcji, takich jak infekcje dróg moczowych. Uważa się, że nadużywanie tych antybiotyków jest głównym czynnikiem wzrostu oporności bakterii.
Zapalenie pęcherza jest zwykle niepowikłaną infekcją, którą w przeszłości bardzo łatwo było wyleczyć. Jednak w Japonii doustne antybiotyki, takie jak cefemy i chinolony, które kiedyś wystarczały do wyleczenia tego schorzenia, obecnie w niektórych przypadkach są nieskuteczne. Profesor Yamamoto wyjaśnia, że zapalenie pęcherza moczowego było leczone jednym z tych leków, a jeśli jeden okazywał się nieskuteczny, drugi zwykle działał. Niestety, oba wymienione leki stały się nieskuteczne w tym samym czasie, co znacznie skomplikowało opcje leczenia. Jeśli u danego pacjenta antybiotyki te okazują się nieskuteczne, bardzo możliwe jest, że w przyszłości wystąpi u niego bardziej skomplikowana i ciężka infekcja dróg moczowych.
Obecne badania naukowe i ich przyszłe skutki
Obecnie prof. Yamamoto i jego zespół analizują sekwencje genów opornych szczepów E. coli. Korzystając z sekwencerów nowej generacji, uzyskali sekwencje całego genomu bakterii, co pomoże im pogłębić zrozumienie zmian genetycznych zachodzących w procesie AMR (oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe).
Profesor Yamamoto w rozmowie sugeruje również, aby w jak największym stopniu wykorzystywać bardziej szczegółowe procedury badawcze, aby rozróżnić morfologię bakterii, na przykład kształt i rodzaj bakterii w barwieniu Grama. Na podstawie wyników testów diagnostycznych, w połączeniu z informacją o wieku pacjenta, w niektórych przypadkach nadal można leczyć niepowikłane zakażenia, np. ZUM, antybiotykami pierwszego rzutu, takimi jak chinolony, cefem lub penicylina. Dlatego kolejnym ważnym krokiem jest ułatwienie testów, które mogą szybko i niezawodnie wykryć rodzaj bakterii i jej podatność na określone antybiotyki.
Jakie są oczekiwania stawiane firmom diagnostycznym
Profesor Yamamoto ponownie kładzie nacisk na różnicowanie bakterii oraz określenie ich morfologii przed przepisaniem antybiotyków. Stwierdza: „Myślę, że lekarze, którzy nie są wyspecjalizowani w urologii, często oceniają obecność lub brak zapalenia i bakterii na podstawie wyniku reakcji testów paskowych dla krwinek białych lub azotynów w moczu. […] Nawet jeśli Ty nie jesteś specjalistą, to lekarz, który zdiagnozował zapalenie pęcherza, powinien zlecić bardziej specjalistyczne badania.”
Ułatwienie szerzenia bardziej szczegółowych badań na dużą skalę, wg sugestii prof. Yamamoto powinno odbyć się poprzez wykorzystywanie analizatorów bazujących na cytometrii przepływowej. W jego ocenie mogą być one bardzo przydatne. Wspomina w szczególności o serii UF Sysmex, w kontekście wprowadzania takich urządzeń w dużych szpitalach, jak również w laboratoriach, z których korzystają lekarze pierwszego kontaktu z mniejszych przychodni. Szczególnie potrzebne są rozwiązania szybkie i nie obciążające zbytnio budżetu - ułatwi to lekarzom pierwszego kontaktu przejście na wyższy poziom zapewnianej opieki i skupienie się głównie na pacjencie.
Profesor Yamamoto jest przekonany, że poprzez ulepszanie obecnie dostępnych na rynku rozwiązań oraz poprzez innowacje, które umożliwiają wykrycie wrażliwości bakterii na antybiotyki w krótkim czasie już na poziomie rozmowy pacjenta z lekarzem pierwszego kontaktu, będziemy w stanie znacząco zmienić sposób postępowania z pacjentem oraz walkę z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe.
