Słownik
0 - 9
3-part differential
5-part differential
Full differentiation of the white blood cells into the five major subpopulations that physiologically appear in certain concentrations in peripheral blood: lymphocytes, monocytes, eosinophils, basophils and neutrophils. The ability of 5-part differential analysers to enumerate also the less abundant cell types (monocytes, eosinophils and basophils) separately is a significant enhancement.
The results are reported in percentage counts of the total WBC count and in absolute counts , since absolute counts are more informative: In disease, ratios become distorted and therefore percentage counts meaningless in the absence of absolute values.
The principal difference to 3-part differential technology is that cell identification relies on a three-dimensional analysis rather than just on cell size, which allows the identification of immature and abnormal cells, which in turn helps to identify the possible cause of illness in sick people.
Newer automated haematology analysers are able to classify immature granlulocytes (IG) as a sixth population and report them as a percentage count of the total WBC count and an absolute count.
6-part differential
A
Absolute counting
Adaptive cluster analysis system (ACAS)
Sysmex's method to evaluate individual cells' signals during measurement and determining the population cluster to which these cells belong. Since this method allows greater flexibility, biological variation between patients is taken into account, leading to more accurate differentiation results, particularly with pathological samples, where morphological appearance of the cells is likely to become altered in disease.
Advanced clinical parameters
Aged Sample Identifier
Albumin (ALB)
Anemia (niedokrwistość)
Anemia definiowana jest jako zmniejszenie poziomu hemoglobiny (HGB) poniżej dolnej granicy normy. Wartość określająca wystąpienie anemii zależy zarówno od wieku, jak i płci. Hematokryt, jako parametr powiązany, jest również zmniejszony w przypadku anemii. Anemia to raczej objaw choroby, a nie jednostka chorobowa. Istnieje wiele przyczyn występowania anemii, które należy wyjaśnić, by umożliwić jej skuteczne leczenie.
B
Bacteria (BACT)
Barwniki polimetinowe
Grupa związków wykorzystywanych jako markery fluorochromowe do przyżyciowego znakowania komórek. W analizatorach Sysmex używane są wraz z laserem półprzewodnikowym jako źródłem światła, do badań hematologicznych i w analizie moczu (zastosowanie zastrzeżone przez Sysmex).
Związki te posiadają kilka zalet, mianowicie:
- ich maksimum absorpcji można dopasować dokładnie do długości fali lasera,
- można regulować ich przenikalność do komórek i jądra komórkowego,
- można, poprzez zmiany w strukturze molekularnej, dostosować ich powinowactwo do określonych składników komórkowych, takich jak np. kwasy nukleinowe,
Dodatkowo barwniki polimetinowe wykazują doskonały stosunek sygnału do szumu. Jako związki są łatwo rozkładane w odpadach wodnych, a pod względem mutagenności opisuje się je jako bezpieczne w porównaniu z innymi fluorochromami wiążącymi kwasy nukleinowe.
W analizatorach Sysmex X-Class i XN-Series odczynniki zawierające polimetiny stosuje się do różnicowania zarówno dojrzałych jak i niedojrzałych komórek z wszystkich trzech linii komórkowych.
Bazofile (granulocyty zasadochłonne)
Bazofile stanowią najmniej liczną grupę krwinek białych występujących we krwi obwodowej. Podobnie jak w przypadku eozynofili, wzrost liczby bazofili wskazuje na alergie lub infekcje pasożytnicze. Wraz z komórkami tucznymi działają jako komórki efektorowe, uczestnicząc w złożonych procesach, takich jak chemotaksja czy adhezja komórek, pełniąc rolę immunomodulatora podczas reakcji alergicznych.
Bilirubin (BIL)
Pathological processes that increase the concentration of conjugated bilirubin in plasma also lead to elevated levels of bilirubin in urine, such as fibrosis and swelling, or necrosis of liver cells.
Bronchoalveolar lavage fluid
C
Casts
Hyaline casts (Hy. CAST) are the most common types of casts in urine. They are cylindrical and appear almost transparent. Casts are a result of solidification of THP mucoprotein in the lumen of the kidney tubules. Hyaline casts can be found in urine due to dehydration, fever or vigorous exercise.
Pathological casts (Path. CAST) contain inclusions. They develop when particles – such as red blood cells or tubular epithelial cells – are present during the solidification process of THP. Particles adhere to the fibrillar protein network and get surrounded by it. These casts appear in urine when pathological processes take place in the kidney. Examples: Granular casts, cellular casts, waxy casts.
CBC (morfologia krwi)
8 klasycznych parametrów hematologicznych, które obejmują liczbę RBC, WBC i PLT, a także wartości HGB, HCT, MCV, MCH i MCHC.
CBC-O
Nowe, opcjonalne oprogramowanie, uwzględnione w Extended IPU, które staje się aktywne, gdy wykryte zostaną zakłócenia w pomiarze czerwonych krwinek lub powiązanych parametrów (np. MCHC). Dotyczy to na przykład aglutynacji na zimno, hemolizy lub hipoosmolarności. Algorytm dostarcza rozstrzygających informacji o przyczynie zakłóceń, sugeruje zastąpienie zmienionych parametrów odpowiednikami z analizy RET i automatycznie przelicza wskaźniki RBC. W ten sposób CBC-O odciąża laboratorium, automatyzując przepływ pracy, w odniesieniu do niektórych problematycznych próbek.
Cell functionality
The XN analysers’ unique reagents allow conclusions on
1. the maturity of a cell,
2. the malignancy of a cell,
3. the activation state of a cell.
Clinical insight
CPH (metoda zliczania pulsacyjnego)
Opracowana przez Sysmex metoda pomiaru hematokrytu (HCT). HCT to parametr, który jest miarą całkowitej lub skumulowanej objętości czerwonych krwinek w stosunku do całkowitej objętości krwi pełnej. Jest on wyrażony jako ułamek w jednostkach l/l lub jako wartość procentowa.
Na analizatorach Sysmex, wartość HCT uzyskuje się za pomocą metody impedancyjnej – wykorzystywana jest wartość skumulowana pojedynczych wysokości impulsów generowanych przez komórki. Wartość tego parametru jest bezpośrednio mierzona, a nie tak jak w przypadku innych technologii – wyliczana.
Creatinine (CRE)
Crystals
Cytometria przepływowa
Cytometria przepływowa polegajaca na oznakowaniu powierzchni komórek przeciwciałami.
D
Digital imaging
Diode laser
DM
Skrót od „morfologii cyfrowej", ale również od nazwy serii analizatorów serii DM, produkowanych przez CellaVision AB.
E
ekwiwalentu hemoglobiny w retikulocytach (RET-He)
Aplikacja dostępna na analizatorach serii XN, pozwalająca na ilościowe zliczenie retikulocytów. Dzięki zastosowaniu znacznika fluorescencyjnego możliwe jest także określenie stopnia dojrzałości komórek (HFR, MFR, LFR). Oprócz zliczania retikulocytów aplikacja pozwala także na jednoczesne, optyczne zliczanie płytek.
Aplikacja RET umożliwia również oznaczenie frakcji niedojrzałych retikulocytów (IRF = HFR + MFR) oraz ekwiwalentu hemoglobiny w retikulocytach (RET-He). Parametry te, pozwalają na ocenę ilościową (IRF, LFR) i jakościową (RET-He) nowo tworzonych czerwonych krwinek. Jest to szczególnie istotne w przypadku diagnozowania anemii. RET-He jest również wczesnym wskaźnikiem zmian w hemoglobinizacji RBC, co jest pomocne np. w monitorowaniu leczenia anemii.
Eozynofile (granulocyty eozynofilowe)
Eozynofile należą do grupy granulocytów, ponieważ wypełnione są ziarnistościami zawierającymi różne enzymy. Mogą poruszać się i fagocytować (pochłaniać) cząstki. Ponieważ zabijają pasożyty uwalniając określone enzymy cytotoksyczne i biorą udział w reakcjach nadwrażliwości, zwiększona liczba eozynofili jest najprawdopodobniej związana z inwazją pasożytów lub alergią. Eozynofilia może również wskazywać na choroby nowotworowe, co jest widoczne w niektórych typach nowotworów.
Epithelial cells (EC)
Squamous epithelial cells (Squa. EC) are large, flat, irregularly shaped cells. They contain a small central nucleus and lots of cytoplasm. The cell edge is often folded over and the cell may be rolled up into a cylinder. It is normal to find squamous epithelial cells in urine. They come from the lower end of the urethra or from skin that the urine came into contact with during collection. As such, they may also represent a contamination typical for poorly collected mid-stream urine samples.
Transitional epithelial cells (Tran. EC, urothelial cells) vary in size and shape depending on their origin. They can come from the upper part of the urethra, from the ureters or the renal hilum. It is normal to find low numbers of transitional cells in urine.
Renal tubular epithelial cells (RTEC) are slightly larger than leucocytes and contain a large, round nucleus. They can appear flat, cube-shaped or as a column. They enter the urine from the tubule system of the nephrons. The presence of RTEC in urine indicates kidney problems.
Extended IPU
Komponent oprogramowania do standaryzacji i kontroli przepływu pracy oraz synchronizacji przepływu próbek, zleceń i danych (np. zaawansowana, oparta na regułach walidacja techniczna). Wraz z serią serii XN, Extended IPU oferuje szeroki zakres standardowych i opcjonalnych aplikacji dla różnych etapów pracy: „przed analizą”, „w trakcie analizy”, „po analizie” oraz „zarządzaniem obszarem roboczym”, który obejmuje narzędzia do standaryzacji walidacji technicznej i biomedycznej oraz narzędzia optymalizacji przepływu pracy.
F
FCP (fluorescencyjna cytometria przepływowa)
Technologia Sysmex wykorzystywana w analizatorach hematologicznych klasy X i klasy XN, dzięki której komórki krwi wszystkich trzech głównych linii komórkowych są wykrywane i różnicowane po ich przyżyciowym oznakowaniu zastrzeżonymi markerami fluorescencyjnymi i ich ekspozycji na światło lasera w komorze przepływowej.
Flagowanie
Flagi są wynikiem zaawansowanego (w pełni różnicowego) systemu analizy, który umożliwia jakościową identyfikację niedojrzałych i nieprawidłowych komórek.
Oznaczanie flagą przyczynia się do większej efektywności czasowej i kosztowej laboratorium poprzez radykalne zmniejszenie konieczności ręcznego różnicowania, dzięki ukierunkowaniu osoby oceniającej rozmaz na szukanie określonej patologii. Dzięki temu, mikroskopia ręczna będzie odgrywać kluczową rolę w odnotowywaniu wszelkich istotnych cech morfologicznych i potwierdzeniu obecności nieprawidłowych populacji komórek, które zautomatyzowana analiza zidentyfikowała jako podejrzane i oflagowała w celu zwrócenia uwagi operatora.
Również w mniej zaawansowanych analizatorach można znaleźć flagi, które najczęściej wskazują na nieprawidłowo niskie lub wysokie zliczenia i niską wiarygodność wyników, np. z powodu zakłóceń.
Fluorescence
Fluorochrom
Związek chemiczny, który może wiązać się z innymi strukturami i wykazuje zjawisko fluorescencji: po wzbudzeniu światłem o określonej długości fali, cząsteczka emituje światło o nieco dłuższej fali. Elektrony wewnątrz cząsteczki absorbując energię świetlną wzbudzenia (np. światło laserowe), są podnoszone do wyższego poziomu energii i w krótkim czasie wracają do poziomu początkowego. W tym momencie uwalniają nadmiar energii w postaci światła. Mniejsza część z tej energii jest emitowana jako energia cieplna, dlatego fala emitowanego światła jest dłuższa (ma niższą energię) niż fala wzbudzenia. Charakterystyka długości fal odpowiednich do wzbudzenia fluorochromu, i długości emitowanych fal, jest zależna od właściwości fluorochromu.
Full blood count
G
Glomerular filtration
The renal corpuscles filter about 1 L blood/min due to a pressure gradient exerted on the capillary walls. The resulting filtrate in the glomerular capsule containing water, glucose, amino acids, uric acid, urea, electrolytes, etc. is known as ‘glomerular filtrate’ or ‘primary urine’.
Glomerular filtration rate
Główne parametry
Parametry dostarczające istotnych diagnostycznie informacji, przeznaczonych do przekazania klinicystom, oddziałom lub powiązanym lekarzom spoza laboratorium czy szpitala.
Glucose (GLU)
Granulocytes
A category of myeloid white blood cells characterised by the presence of granules in the cytoplasm. The granulocytes comprise the neutrophils, eosinophils and basophils. They make up the group of polymorphonuclear white blood cells as opposed to the mononuclear white blood cells (lymphocytes and monocytes).
In the body fluid modes of the Sysmex XN-Series and some of the X-Class analysers, the parameter 'PMN' is reported, covering the above mentioned granulocytic cells. Together with the parameter 'MN' covering the mononuclear cells it can help get an idea of the cause of a present infection or inflammation, for instance in CSF (cerebrospinal fluid) samples.
H
Haemoglobin (BLD)
HbA1c (glycated haemoglobin A1c)
High-fluorescence lymphocyte count (HFLC)
Histogram
Histogramy (typ diagramu) są generowane poprzez naniesienie rozmiaru (objętości) każdej pojedynczej komórki na wykres. Rozmiar określany jest na podstawie wysokości impulsu wygenerowanego podczas przechodzenia przez aperturę impedancji. Na wykresach mogą być naniesione również inne sygnały generowane przez komórki jak np. światło rozproszone czołowo lub bocznie albo pomiar fluorescencji. Sygnały te odzwierciedlają odpowiednio: przekrój poprzeczy komórki (rozmiar), złożoność wewnętrzną komórki i zawartość kwasów nukleinowych. Dzięki temu możliwe jest różnicowanie i zestawienie różnych rodzajów komórek (np. RBC i PLT czy trzy-częściowy rozdział WBC w analizatorach 3-DIFF). Populacje różnych komórek są od siebie oddzielane za pomocą tzw. „dyskryminatorów wielkości”.
Hydrodynamic focusing (HDF)
Hypochromic
I
IG (niedojrzałe granulocyty)
Fluorescencyjna cytometria przepływowa pozwala na wykrycie niedojrzałych granulocytów na podstawie zwiększonej zawartości kwasu nukleinowego, w porównaniu do dojrzałych komórek. Populację niedojrzałych form określamy jako IG (immature granulocytes). W populacji tej mieszczą się: promielocyty, mielocyty i metamielocyty. Pałeczki nie są wliczone do tej populacji.
Obecność IG zawsze traktowana jest jako patologia. Wyjątek stanowi okres zaraz po porodzie i u noworodków poniżej 3 doby życia. Metoda automatyczna zliczania IG jest bardziej precyzyjna niż manualna. Nadaje się zatem do stałego monitorowania pacjentów i tym samym wyeliminowania czasochłonnego liczenia manualnego.
Immunofenotypowanie
Analiza wykorzystująca cytometrię przepływową, polegająca na oznakowaniu powierzchni komórek przeciwciałami. Termin ten najczęściej jest używany w odniesieniu do dokładnego różnicowania WBC w celu diagnozy chorób krwi takich jak białaczki i chłoniaki.
W odniesieniu do płytek krwi termin ten odnosi się do zaawansowanej analizy obejmującej m. in. status ich aktywacji.
Impedance
Technologia impedancyjna (DC – direct current – prąd stały) wykorzystuje pole elektryczne przepływające pomiędzy dwoma elektrodami do pomiaru rozmiaru komórki.
Komórki krwi są słabymi przewodnikami. Rozcieńczalnik (odczynnik), w którym komórki są zawieszone podczas zliczania, jest roztworem izotonicznym, który jest dobrym przewodnikiem. Komórki pojedynczo przechodzą przez pole między elektrodami. W trakcie każdego przejścia każda komórka od razu zwiększa impedancję (opór) pomiędzy elektrodami. Wartość tego oporu jest proporcjonalna do rozmiaru komórki.
Inteligencja
Rozwiązania laboratoryjne Sysmex są inteligentnie kontrolowane, dzięki wbudowanemu oprogramowaniu. Harmonizuje i standaryzuje to wzajemne oddziaływanie między próbką a przepływem danych. Oprogramowanie może działać od pojedynczego systemu aż do wielu obszarów roboczych, nawet jeśli dana sieć obejmuje wiele lokalizacji. Oprócz oprogramowania oferujemy znacznie więcej: usługi Sysmex Academy, szkolenia internetowe, warsztaty edukacyjne oraz konsultacje.
IPF (immature platelet fraction)
IPU (jednostka przetwarzania informacji)
Komponent oprogramowania (sprzęt komputerowy) sterujący analizatorami Sysmex. W serii XN, IPU zawiera szereg standardowych aplikacji, wykorzystywanych podczas analizy, a dzięki połączeniu z Extended IPU mogą być uzyskane zaawansowanych funkcje.
K
Ketones (KET)
Ketones in urine indicate increased fat degradation in the body. This can be caused by an insufficient supply of energy from carbohydrates. During the degradation of fatty acids, intermediary compounds called ‘ketone bodies’ (acetoacetic acid, s-hydroxybutyric acid and acetone) are formed in the liver. Ketones can be detected in urine when increased fat degradation takes place and is particularly important in checking metabolic decompensation in diabetes mellitus.
Kidneys
Klasa X
Grupa automatycznych analizatorów hematologicznych Sysmex, w której skład wchodzą modele serii XE, XT i XS. Wszystkie wymienione modele oparte są na technologii fluorescencyjnej cytometrii przepływowej i zapewniają rozdział WBC na 5 populacji oraz zmienny zestaw zaawansowanych parametrów, oferujących szersze możliwości diagnostyczne.
Koncepcja wbudowanego oprogramowania
Modułowy i skalowalny system oprogramowania, składający się z różnych, zintegrowanych części (IPU, Extended IPU, części zdalne/Web) z jednym harmonijnym projektem interfejsu użytkownika. Obejmuje on kontrolę przepływu pracy, walidację opartą na regułach, usługi systemowe i tworzenie sieci poszczególnych instrumentów lub rozwiązań w całym zakresie dyscyplin lub lokalizacji. Do pracowni hematologii, koagulologii i analizy moczu.
L
Laser diodowy / Laser półprzewodnikowy
Typ lasera stosowany w cytometrach przepływowych Sysmex nowszej generacji, które dedykowane są zarówno do badań hematologicznych jak i do badania osadu moczu.
W przeciwieństwie do poprzednio używanych laserów gazowych, lasery półprzewodnikowe zużywają mniej energii (zwykle działają one w zakresie widma światła czerwonego), są gotowe do pracy w znacznie krótszym czasie (szybkie uruchomienie systemu) i mają dłuższą żywotność.
Leucocyte esterase (LEU)
Liczenie względne
Sposób zliczania krwinek bazujący na podstawie liczby impulsów wygenerowanych w określonym przedziale czasowym. Taki system zliczania jest podatny na błędy występujące przy zatkaniu apertury pomiarowej co oznacza, że wymagają one regularnej kalibracji.
Limfocyty
Limfocyty wywodzą się z linii limfoidalnej. Rozwój komórek limfoidalnych nie występuje jedynie w szpiku kostnym, ale zachodzi również w pierwotnych i wtórnych narządach limfatycznych.
Limfocyty bronią organizm przed infekcją, odróżniając komórki własne organizmu od obcych. Cząsteczki rozpoznawane przez organizm jako obce zwane są antygenami. Każdy limfocyt jest pobudzany tylko przez jeden specyficzny antygen. Gdy limfocyty rozpoznają ten antygen, wytwarzają substancje chemiczne, aby z nim walczyć.
Istnieją trzy główne typy limfocytów: limfocyty B, limfocyty T i komórki NK. Limfocyty należą do jądrzastych białych krwinek. Jednakże w porównaniu do innych białych krwinek, limfocyty są małe i okrągłe, nie posiadają ziarnistości. Wyróżnianych jest wiele podtypów limfocytów, między którymi różnice morfologiczne są niewielkie, co utrudnia ich rozróżnienie.
Do przyczyn podwyższonej liczby limfocytów należą infekcje lub stany zapalny, ale również niektóre typy nowotworów układu krwiotwórczego. Analizatory Sysmex podają bezwzględną i względną liczbę limfocytów, ale również wyświetlają flagi sugerujące obecność podejrzanych limfocytów, których obecność powinna być zweryfikowana za pomocą dalszej diagnostyki.
M
Macrocytic
MCDh (wykrywanie mikro chromatyczne dla hematologii)
Nazwa handlowa odczynników niezawierających metanolu, produkowanych przez firmę RAL Diagnostics, przeznaczonych do stosowania w urządzeniu RAL Stainer i półautomatycznego urządzenia barwiącego RAL, w celu barwienia rozmazów krwi.
MCH
Jest to wartość średniej ilości hemoglobiny w krwince czerwonej. Parametr ten obliczany jest z RBC i HGB. MCH [pg] = HGB / RBC. Zakres referencyjny dla MCH zależny od wieku. Wartość MCH jest zwykle proporcjonalna do MCV, ponieważ wielkość komórki w dużej mierze zależy od zawartości hemoglobiny.
Komórki o normalnych wartościach MCH określa się jako normochromiczne. Natomiast komórki o wartościach niskich i wysokich określa się, odpowiednio, jako hipochromiczne i hiperchromiczne. Niskie MCH wskazuje, że komórki zawierają zbyt mało HGB z powodu nieodpowiedniej produkcji. Takie komórki określane są jako hipochromiczne, ponieważ w ocenie mikroskopowej ich zabarwienie jest oceniane jako blade.
MCHC
Średnie stężenie hemoglobiny w krwince jest obliczane z HCT i HGB. Odzwierciedla proporcję ilości HGB w krwinkach czerwonych w odniesieniu do objętości komórek. MCHC [g / dl] = HGB / HCT. Zakres referencyjny MCHC jest stały przez całe życie i jest bardzo wąski.
MCHC jest również używane do opisania populacji krwinek czerwonych jako: normo-, hipo- i hiperchromicznych. Komórki o zbyt małym stężeniu HGB mają jaśniejszy kolor i mają niskie MCHC. Podwyższone MCHC pod względem klinicznym jest rzadkie i praktycznie występuje tylko wtedy, gdy komórki są sferocytowe (z powodu utraty błony) lub znacznie odwodnione. Hiperchromiczne krwinki czerwone posiadają wysokie stężenie HGB w pojedynczej komórce. Dzieje się tak z powodu spadku objętości komórki (MCV). MCHC jest powszechnie używane do monitorowania wydajności technicznej analizatora.
MCV
Średnia objętość komórek jest obliczana z RBC i HCT. MCV [fl] = HCT / RBC. Zakres referencyjny dla MCV zależy od wieku. Terminy „normocytowe”, „mikrocytowe” i „makrocytowe” są używane do opisu populacji krwinek czerwonych o normalnym, niskim i wysokim MCV.
Wielkość krwinek czerwonych zależy od zawartości HGB, dlatego brak lub upośledzenie produkcji hemoglobiny spowoduje powstanie komórek o mniejszej objętości. Takie komórki określane są mikrocytami. Makrocyty występują gdy podział komórek prekursorowych RBC w szpiku kostnym jest upośledzony.
Metoda pomiaru hemoglobiny - SLS (laurylosiarczan sodu)
Metoda pomiaru HGB stworzona przez Sysmex nie zawiera cyjanku. Dodatkowo zapewnia szczególnie wiarygodne wyniki dzięki skutecznej lizie erytrocytów i białych krwinek oraz minimalizacji interferencji ze strony lipidów, prowadząc do zmniejszenia potencjalnych zakłóceń.
Microcytic
Modułowość
Modułowość analizatorów XN pozwala na ich dopasowanie do indywidualnych rozwiązań. Dotyczy to wartości wydajności, wartości klinicznych, jak i profesjonalnych usług serwisowych.
Monocyty
Monocyty należą do komórek o jądrze niesegmentowanym (podobnie jak limfocyty), jednak pochodzą z linii mieloidalnej, której komórki wytwarzane są w szpiku kostnym.
Monocyty odgrywają kluczową rolę w odpowiedzi immunologicznej. Mogą szybko przemieszczać się do miejsca zakażenia, gdzie różnicują się w makrofagi i komórki dendrytyczne, aby indukować odpowiedź immunologiczną. Komórki z układu monocyty-makrofagi potrafią pochłaniać obce cząstki i rozbijać je na antygeny, które następnie mogą zaprezentować na swojej powierzchni.
Wynik zautomatyzowanego zliczania monocytów jest dostępny jako stosunek monocytów do całkowitej liczby białych krwinek lub w wartościach bezwzględnych. Podwyższona liczba monocytów może wskazywać na różne stany chorobowe, np. przewlekłe zapalenie lub zakażenie, ale również może wystąpić w chorobach złośliwych, takich jak przewlekła białaczka mielomonocytowa.
Morfologia cyfrowa
Technologia/ metoda stosowana do różnicowania komórek wybarwionych w rozmazie hematologicznym bądź w preparacie cytologicznym, poprzez generowanie i rozpoznawanie obrazu cyfrowego, stosując do tego celu technologie oparte na sztucznych sieciach neuronowych. Zdjęcia komórek w wysokiej rozdzielczości prezentowane są na ekranie, co umożliwia walidację lub dalszą klasyfikację. Pozwala też na transmisję wyników online i konsultację z innymi specjalistami.
MWO (Optymalizacja Zliczania Monocytów)
MWO wbudowane jest w Extended IPU. Oferuje ono możliwość rozróżnienia reaktywnej monocytozy od monocytozy pochodzenia złośliwego. MWO pomaga zmniejszyć liczbę niepotrzebnych analiz rozmazów krwi, optymalizując jednocześnie wykrywanie CMML (przewlekłej białaczki mielomonocytowej) i usprawniając pracę laboratorium.
N
Nephron
Nephrons process the blood supplied by afferent arterioles via glomerular filtration, tubular reabsorption and secretion. Many processes take place in different parts of the nephron before the filtrate (primary urine) is modified into the final product referred to as ‘urine’.
Neutrofile (granulocyty obojętnochłonne)
Neutrofile należą do linii granulocytów i odgrywają ważną rolę w odpowiedzi immunologicznej. Są to pierwsze komórki, które docierają do miejsca zakażenia – zazwyczaj w przeciągu godziny. Proces, dzięki któremu tak się dzieje to chemotaksja. Neutrofile mają zdolność fagocytowania innych komórek takich jak bakterie, które mogą być szkodliwe dla organizmu. Same neutrofile jednak nie przeżywają procesu fagocytozy. Ropa składa się głównie z martwych neutrofili i strawionych bakterii. Bezwzględna i względna liczba neutrofili może dostarczyć informacji przydatnych w diagnozie i monitorowaniu zakażeń, a także jest brana pod uwagę podczas chemioterapii. Zwiększona liczba neutrofili występuje również fizjologicznie w sytuacjach niepatologicznych, np. po stresie lub u osób palących tytoń.
Niedokrwistość normocytowa
Niedokrwistość normocytowa może być spowodowana zmniejszoną produkcją RBC, nadmiernym niszczeniem RBC lub utratą krwi. Liczba RBC jest niska, ale wielkość komórek i zawartość HGB w komórkach są normalne.
Nitrite (NIT)
A negative NIT test strip result does not exclude a urinary tract infection because there could be bacteria present which do not produce nitrite. Therefore, nitrite is specific but not sensitive for UTI. Furthermore, with strong bacterial growth, nitrite may eventually be degraded to nitrogen, which means that remaining nitrite levels in the sample may be below the limit of detection.
Non-reactive disease (neoplastic disease, malignant disease)
Normochromic
O
OB (szybkość sedymentacji erytrocytów)
Powszechny test laboratoryjny służący jako czuły, ale nieswoisty marker zapalenia. Może służyć do wspomagania postawienia diagnozy i pomaga monitorować różne choroby autoimmunologiczne, ostre i przewlekłe infekcje oraz nowotwory. OB jest również stosowany jako marker „ogólnej kondycji fizycznej” ocenianej wraz z historią kliniczną pacjenta i badaniem przedmiotowym. Zautomatyzowana analiza OB jest ułatwiona dzięki modułowi XN Interrliner, który może być również zintegrowany z konfiguracjami XN-9000/9100.
Odtwarzalność
Związane z nieprecyzyjnością: seria powtarzanych pomiarów krwi kontrolnej w zmienionych warunkach: inny operator, inne partie, inne laboratorium.
P
Parametry badawcze
Parametry, które obok parametrów raportowanych, dostarczają istotnych diagnostycznie informacji, jednakich użytek powinien być wyłącznie wewnątrzlaboratoryjny w celu ułatwienia zatwierdzania i walidacji wyników. Parametry te nie mogą być bezpośrednio przekazane na oddział lub do lekarza.
Parametry diagnostyczne
Parametry dostarczające informacji istotnych diagnostycznie, które powinny być przekazane bezpośrednio do lekarzy, na oddziały szpitalne bądź do ośrodków skupiających lekarzy poza laboratoriami czy szpitalami.
Parametry flagowane
Parametry, które - oprócz i w połączeniu z głównymi parametrami - dostarczają informacji istotnych z diagnostycznego punktu widzenia do użytku wyłącznie wewnątrz laboratorium w celu walidacji wyników i zakończenia ustaleń diagnostycznych. Te wyniki parametrów nie mogą być przesyłane bezpośrednio, np. do oddziałów lub lekarzy, jednak można się posłużyć ich wynikiem diagnostycznym, w połączniu z głównymi parametrami.
Patologie WBC
Patologie białych krwinek mogą dotyczyć linii mieloidalnej lub limfoidalnej. Ich przyczyną mogą być zarówno reaktywne, jak i niereaktywne (nowotworowe lub złośliwe) choroby. Zmiany reaktywne obserwuje się w przebiegu chorób zakaźnych lub zapalnych, podczas gdy zmiany złośliwe wskazują na białaczki, chłoniaki i inne nowotwory układu krwiotwórczego.
Aby móc rozróżnić choroby związane z białymi krwinkami, kluczowe znaczenie ma określenie: liczby, dokładnego rodzaju i stanu dojrzałości komórek. Zautomatyzowana analiza hematologiczna jest istotnym elementem procesu diagnostycznego i pomaga zidentyfikować obecność choroby poprzez zapewnienie dokładnej liczby komórek i uwidocznienie podejrzanych populacji komórek. W chorobach krwinek białych postawienie właściwej diagnozy jest skomplikowane i wymaga uwzględnienia wszystkich dostępnych informacji z badania morfologii krwi , oceny morfologii komórek, fenotypowania immunologicznego oraz innych badań.
PCT (płytkokryt)
Parametr związany z płytkami krwi, który jest równoważny (przez znaczenie) hematokrytowi, ale obliczony na podstawie MPV i liczby PLT (PCT = MPV x PLT).
pH
PLT-F
Dodatkowa aplikacja aparatu serii XN pozwalająca na szczegółowy pomiar PLT. Opiera się na znakowaniu fluorescencyjnym barwnikiem, który jest swoisty dla płytek. Pozwala to na osiągnięcie wysokiej dokładności i precyzji pomiaru ilości PLT, nawet w przypadku występowania małopłytkowości. Metoda wykazuje bardzo dobrą korelację w stosunku do metody referencyjnej (CD41/61).
PLT-F pozwala także na określenie frakcji niedojrzałych płytek krwi (IPF – Immature Plateler Fraction). IPF odzwierciedla aktywność trombopoetyczną szpiku co jest szczególnie przydatne w wykrywaniu małopłytkowości i jej możliwych przyczyn.
Płyn CAPD
Ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa (CAPD) to dializa polegająca na ciągłej obecności dializatu w jamie otrzewnowej pacjenta. Płyn CAPD jest analizowany jest w celu wykluczenia zakażenia, które jest najczęstszym problemem w dializie otrzewnowej.
Powtarzalność
Pojęcie powiązane z nieprecyzyjnością: seria powtarzanych pomiarów próbki, w jednej serii pomiarów, z zachowaniem tych samych warunków pomiarowych.
Powtórny test/zlecenie/analiza
Automatyczny ponowny pomiar próbki mający na celu uzyskanie wyników analizy w przypadku, gdy wystąpiły określone błędy analizatora (np. problemy z ciśnieniem lub temperaturą).
Primary urine
Protein (PRO)
R
RDW (rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów)
Zautomatyzowany parametr informujący o stopniu zmienności wielkości czerwonych krwinek (RBC). Jest to ilościowa miara tego, jak zmienna jest wielkość poszczególnych czerwonych krwinek. Definiowana jest jako wartość RDW-SD i RDW-CV.
Wysoka wartość RDW wskazuje na nieprawidłową wariancję w rozmiarze RBC, określaną jako anizocytoza, która jest zauważalna pod mikroskopem. RDW pomaga w różnicowaniu anemii, które mają podobne wskaźniki czerwonych krwinek.
Reactive disease
Red blood cells (RBC)
If there are a few red blood cells in urine, this can be considered normal. A high number of red blood cells, however, can indicate the presence of injuries, crystals, renal calculi or urinary tract infections.
Reflex test/zlecenie/analiza
W oparciu o wbudowane reguły, wykonywany jest ponowny pomiar próbki jako powtórzenie zleconego profilu lub z uzupełnieniem go dodatkową analizę, w celu uzyskania bardziej wiarygodnego wyniku.
Renal corpuscle
Renal tubule
Reportable parameter(s)
Rerun test/zlecenie/analiza
Ponowny pomiar próbki zlecony w oparciu o ustalone reguły. Powtórzony profil jest taki sam jak początkowy profil zlecony dla danej próbki. Powtórzenie pomiaru wykonywane jest w celu uzyskania wiarygodnych wyników.
RET-Y
Wartość uzyskana ze skatergramu RET pozwalająca określić wartość RET-He, która odzwierciedla hemoglobinizację populacji retikulocytów.
RPI (wskaźnik produkcji retikulocytów)
RPI odzwierciedla odpowiedź erytropoetyczną szpiku kostnego u pacjentów z niedokrwistością. Jest on stosowany do oceny adekwatności odpowiedzi szpiku kostnego na niedokrwistość u pacjentów. Nie jest przydatny w przypadku braku anemii.
RPI definiuje się następująco: RPI = (RET% x HCT): (0,45 x dni we krwi). 0,45 reprezentuje idealny hematokryt we wzorze. Przy „idealnym” HCT wynoszącym 0,45, RPI jest identyczny z procentem retikulocytów, który „idealnie” wynosi około 1% u osób zdrowych. U pacjenta z niedokrwistością, z odpowiednią odpowiedzią szpiku kostnego RPI powinien wynosić > 2,0. Jednak wskaźnik RPI < 2,0 nie jest to jednoznaczne z niewystarczającą odpowiedzią szpiku kostnego.
Dobrym wskaźnikiem prawidłowej odpowiedzi szpiku kostnego na niedokrwistość jest wzrost bezwzględnego stężenia retikulocytów, wraz ze znacznym wzrostem niedojrzałej frakcji retikulocytów (IRF).
S
Scattered light
Scattergram
Skatergramy (typ diagramu) są obrazem graficznym populacji komórek. Tworzone są poprzez zaznaczenie na osi współrzędnych każdej policzonej komórki, na podstawie sygnałów jakie wygenerowała. Sygnały te mogą zostać uzyskane z wykorzystaniem technik pomiaru, takich jak impedancja, wykorzystanie pola elektromagnetycznego o wysokiej częstotliwości, , metody optycznej (światło rozproszone bocznie i czołowo) lub znakowania cytochemicznego (światło fluorescencyjne boczne).
SEED (Sysmex Education Enhancement and Development)
Artykuły z zakresu tematyki klinicznej i diagnostycznej poświęcone nauce i edukacji. Mogą obejmować tematy z zakresu np.: koagulologii, hematologii, analizy moczu, płynów z jam ciała, itd.
Sheath flow
SILENT DESIGN®
Idea firmy Sysmex, która ma na celu uczynienie miejsce pracy znacznie przyjemniejszym, poprzez postawienie ludzi na pierwszym miejscu. Jest to możliwe dzięki optymalizacji interakcji pomiędzy człowiekiem a urządzeniem, z którego korzysta on każdego dnia.
W ramach koncepcji SILENT DESIGN® skupiamy się na pięciu głównych zasadach, aby stale polepszać doświadczenia użytkownika: osoba - przestrzeń - powierzchnia - seria - długowieczność. Produkty SILENT DESIGN® uwzględniają wszystkie pięć zasad.
Skalowalność
Skalowalność koncepcji XN pozwala na ulepszenie posiadanego rozwiązania bez konieczności jego wymiany. . Dotyczy to zarówno wartości wydajności, wartości klinicznych, jak i usług profesjonalnych.
Specific gravity (SG)
STAT (krótki czas realizacji)
Funkcja umożliwiająca natychmiastowe pomiary pojedynczych, pilnych próbek.
Support Manager
Komponent oprogramowania służący do monitorowania wydajności całego systemu analizy XN: jest to aplikacja chroniąca środowisko operacyjne oraz nadzoruje inne potrzeby konserwacyjne i kontrolę wydajności technicznej.
Światło rozproszone
Gdy obiekt wchodzi w promień światła, zmienia ono swój kierunek. Zjawisko to nosi nazwę rozproszenia światła oraz występuje pod wszystkimi kątami pomiędzy 0° i 360°. Pomiar rozproszenia światła dostarcza informacji o wielkości i jakości obiektu.
Światło rozproszone czołowo (światło rozproszone pod niskim kątem) pozwala na określenie wielkości obiektu. Na światło rozproszone czołowo ma wpływ nie tylko wielkość obiektu, ale także jego forma i współczynnik załamania. Detekcja sygnału światła rozproszonego czołowo odbywa się zwykle za pomocą fotodiody.
Światło rozproszone bocznie (światło rozproszone pod szerokim kątem) dostarcza informacji o wewnętrznej strukturze obiektu. W przypadku komórek będzie to informacja o obecności lub braku ziarnistości. Detektor światła rozproszonego bocznie to czuły fotopowielacz. Spowodowane jest to faktem, że natężenie tego sygnału jest kilkaset razy słabsze niż światła rozproszonego czołowo.
Sysmex Xtra (Sysmex Xtra Online)
Sysmex Xtra Online pochodzi z magazynu „Sysmex Xtra”, drukowanego dla klientów Sysmex w niektórych krajach . Sysmex Xtra Online jest to dedykowana sekcja na stronie internetowej Sysmex Europe, oferującą szeroką gamę artykułów na temat produktów i innych związanych z nimi tematów.
T
TWO (Optymalizacja przepływu pracy przy użyciu trombopoezy)
TWO usprawnia cały proces analizy płytek krwi w laboratorium, ponieważ optymalizuje zlecania badań typu reflex w kanale PLT-F i wspiera diagnostykę różnicową trombocytopeni u pacjentów i ich monitorowanie.
Nowy algorytm TWO jest zawarty w Extended IPU i może być używany w połączeniu z aplikacją PLT-F.
U
UFC (cytometria przepływowa moczu)
Technologia Sysmex stosowana w analizatorach moczu z serii UX i UF. Polega na wykrywaniu i klasyfikowaniu komórek oraz cząstek w moczu. W tym celu wykorzystywany jest marker fluorescencyjny (zastrzeżony przez Sysmex) oraz ekspozycja na światło lasera.
Ureter
Urethra
Urinary bladder
Urobilinogen (URO)
W
White blood cells (WBC)
WPC
Dodatkowa wartość kliniczna, opcjonalnie dostępna na oznaczonym niebieskim kolorem, analizatorze serii XN, do pomiaru białych komórek prekursorowych. W ten sposób zapewnia doskonałe, dwupoziomowe flagowanie (w połączeniu ze standardową aplikacją XN-DIFF) nieprawidłowych białych krwinek mieloidalnych, jak i limfatycznych. Pomaga to ograniczyć fałszywie dodatnie flagi próbek i ilość rozmazów oraz skupić się na próbkach posiadających cechy zmian złośliwych.
Wskaźniki krwinek czerwonych
Parametry CBC: MCV, MCH i MCHC, które są związane z krwinkami czerwonymi, są powszechnie określane jako wskaźniki czerwonokrwinkowe. W połączeniu z RDW, wskaźniki te są wykorzystywane do zawężenia możliwych przyczyn niedokrwistości u poszczególnych pacjentów. MCHC jest wczesnym, czułym markerem, ponieważ wartości MCH i MCHC się obniżą, zanim czerwone krwinki staną się mikrocytami.
Wydajność
Optymalizacja i harmonizacja zintegrowanych procesów laboratoryjnych odnosząca się do całkowitego kosztu posiadania oraz ich wkładu do szybkiego dostarczenia wysokiej jakości wyników.
X
XN Stem Cells (komórki macierzyste XN)
Nowa metoda wykorzystująca kanał pomiarowy WPC do ilościowego oznaczania komórek progenitorowych układu krwiotwórczego (HPC). Wykazano, że metoda XN Stem Cells jest porównywalna z immunologiczną cytometrią przepływową (znakowaniem CD34) w mobilizowanej krwi obwodowej.
XN-BF
Dodatkowa wartość kliniczna opcjonalnie dostępna w analizatorach serii XN, do automatycznego i wystandaryzowanego pomiaru różnych płynów ustrojowych. Zapewnia ona szybką analizę bez wstępnego przygotowania próbki, dostępną o każdej porze dnia, z doskonałą powtarzalnością wyników i pozwala na zmniejszenie liczby czasochłonnych, ręcznych zliczeń w komorze.
Oprócz ilościowego oznaczenia WBC i RBC, umożliwia określenie całkowitej liczby komórek jądrzastych. WBC różnicuje się na komórki mononuklearne i polimorfonuklearne, wspomagając szybkie wskazanie stanów zakaźnych i innych nieprawidłowości.
XN-CBC
Aplikacja dostępna jako standard w analizatorach serii XN wykorzystywana w badaniu CBC.
Wartością dodatkową w stosunku do standardowego CBC jest zliczanie jądrzastych krwinek czerwonych (NRBC) jako odrębnej populacji. Może to być ważne w rozpoznawaniu krytycznych zmian u pacjentów z oddziałów intensywnej terapii. Wartość WBC nie podlega interferencji ze strony NRBC, np. u noworodków, gdzie stężenia NRBC są stosunkowo wysokie. Eliminuje to potrzebę ręcznego liczenia NRBC, przyspiesza czas realizacji badania i zwiększa standaryzację.
XN-DIFF
Wartość kliniczna dostępna jako standard w analizatorach serii XN do różnicowania WBC na 5 populacji – tzw. rozdział 5-diff. Wartością dodaną w stosunku do standardowego 5-diff jest podawanie liczby niedojrzałych granulocytów (IG) jako odrębnej populacji oraz przedstawienie jej na skatergramie.
Sysmex wprowadził także specjalny tryb „niskiego WBC” (low WBC), który uruchamia się automatycznie w razie potrzeby. Pozwala on na dokładniejszy rozdział 5-diff, w próbkach z niską leukocytozą. Objętość zliczania w tym trybie jest zwiększona.
Xtra (Xtra Online)
Y
Yeast-like cells (YLC)
Yeast cells are smooth, colourless and usually egg-shaped. They have birefringent walls, come in different sizes and often show budding. The most common type of yeast found in urine is Candida albicans. Yeast cells in urine can come from either skin-related or vaginal contaminations or can indicate mycotic urinary tract infections.
Z
Zaawansowane parametry stanu zapalnego
Zestaw parametrów hematologicznych, które określają i charakteryzują poszczególne limfocyty (RE-LYMP, AS-LYMP) i stan aktywacji neutrofili (NEUT-GI, NEUT-RI). Te parametry diagnostyczne dostarczają dodatkowych informacji na temat aktywacji odpowiedzi immunologicznej pacjentów i pomagają lekarzom bardziej szczegółowo monitorować stany zapalne. Parametry te stają się dostępne po aktywacji licencji w systemach XN, wraz z pomiarem XN-DIFF. Zastosowanie WPC ma tutaj dodatkową wartość, ponieważ niezawodnie wyklucza zmiany złośliwe.